In veel organisaties in verandering is gedoe, onbegrip, emotie, soms zelfs gebrek aan vertrouwen. En daar praten we niet over. Iedereen speelt mooi weer om maar niet te hoeven benoemen waar het echt om gaat.
Zodra ik, als sparringpartner, benoem hoe spannend het is om te ontwikkelen krijg ik als reactie vaak “het valt wel mee hoor”. Als ik aangeef dat het logisch is dat je soms tegen jezelf of een hobbel aanloopt, dan lijkt dat maar zo. Het gaat best goed, kijk maar eens naar...Er volgt een lange opsomming van successen.
Liever praten we over wat we willen bereiken, over succes en resultaat. En dat begrijp ik goed. Van succes en resultaat gaat een positieve ‘vibe’ uit. Het geeft energie in plaats van dat het energie kost. Het laat je in beweging komen. Dat is belangrijk, en hard nodig.
Focus op het positieve is als enige aanpak helaas ook incompleet. Zonder het te merken slurpt dat wat niet lekker loopt alle energie uit verander- en ontwikkelprocessen. Ook, of juist als we het er niet met elkaar over hebben. Sluimerend onder de oppervlakte trekt gedoe alleen maar meer gedoe aan, dat heet de ‘negativity bias’.
Het is verleidelijk om als (bege)leider vooral te werken aan het enthousiasmeren en motiveren van mensen. Om vooral te communiceren over nut en noodzaak van een verandering. Psycholoog Kurt Lewin leerde ons al dat een aanpak die zich eenzijdig op het positieve richt dreigt uit te monden in overtuigen en duwen. Dat is heel hard werken voor leiders en begeleiders.
Juist het bespreken van het ongemak of onvermogen van mensen helpt hen om in beweging te komen. Het minderen van ‘remmende krachten’, dat wil zeggen hun belemmeringen, gedoe en spanningen, leidt tot een gebalanceerde aanpak én betere uitkomsten.
Normaal gesproken geldt “alles wat je aandacht geeft groeit”, voor spanningen geldt het omgekeerde. Juist door gedoe te bespreken krijgt het de ruimte om te veranderen. Natuurlijk is het nooit makkelijk of leuk om te praten over wat mensen dwars zit, en als je het doet lucht het op. Een paar simpele afspraken helpen om prettig in gesprek te zijn over dat wat onprettig is. Ik noem er een paar:
je respecteert elkaars beleving, ook als deze verschillend is van jouw beleving
je luistert naar elkaar en laat elkaar uitspreken
vragen stel je voor verduidelijking, niet om je eigen mening of denkbeeld te benoemen
bij klagen hoort dragen, kortom: mensen mogen hun hart luchten én je vraagt hen ook om de eigen verantwoordelijkheid te nemen om het samen op te lossen
Zonder downs geen ups. Zonder gedoe geen succes. Zonder spanning geen ontspanning. Knoop het aan Elkaar!
Wil jij meer rust in je begeleiding van verandering? Wil jij kijken voorbij het gedoe? Wil je spanningen gebruiken als signalen om ruimte te maken om vooruit te kijken? De eerste stap die je hoeft te zetten is vertrouwen op je eigen vermogen om met ongenoegen en ongemak om te gaan. En soms kan een ander je daarbij net dat steuntje of zetje geven dat je nodig hebt.